Yedi kat engelleme ile ancak 7 kat geri kalıyoruz! Bu mantık ve bu hızla cari açığa ciddi bir katkımız olmaz! Enerji dönüşümünde öncü değil, sonlardayız. Temiz Güneş santrallerine yatırımı engelleyen EPDK tarifleri!

Sayın Cumhurbaşkanı yardımcısını aşağıdaki gibi yalan, yanlış, çelişkili bilgilendirmişler!
Yani yenilenebilir enerjide sanki çok iyiymişiz gibi konuşarak, tedbir almamızı engelleyip, bizi sömürgeci ABD, Rusya vb.’nin kirli, pahalı, tehlikeli ithal enerjilerine mahkum ediyorlar!

Cumhurbaşkanı Yar. C. Yılmaz: “Temiz enerji dönüşümünün öncü ülkelerinden biriyiz. Ülkemiz Avrupa’da jeotermal enerji kurulu gücünde birinci, hidroelektrik kurulu gücünde ikinci, rüzgarda yedinci, güneş enerjisi kurulu gücünde ise sekizinci sıradadır. Önümüzdeki dönemde yıllık ortalama 3 bin 500 megavat güneş, 1500 megavat da rüzgar enerjisi santralinin devreye alınması planlanıyor. Yerli ve yenilenebilir enerjiyi güçlendirerek cari açığa katkı sağlama konusunda da çalışıyoruz.” (kaynak: AA)

Gerçek, adil ve doğru kıyaslama kişi başı yapılır. Bu bağlamda Avrupa’dakilere göre en büyük nüfusa sahip olduğumuz için normalde hepsinde açık ara birinci olmamız lazım! Çünkü nüfusumuz gibi, yenilenebilir enerji potansiyelimiz de hepsine göre genelde çok iyi! Ama kişi başı adil ve gerçek kıyaslamada Avrupa ve ABD, AB, İngiltere, Avustralya, Japonya vb. diğer gelişmiş ülkelere göre sonlardayız!

AB, Çin, ABD vb. ülkeler bize göre ortalama  kişi başı 7 kat güneş ve rüzgar santrali kurdu. Bizim yıllık ihtiyacımız 20 bin MW,  yani hedef dahi bunun dörtte biri. Kurulan ise 2800 MW ile ancak yedide bir!
Yedi kat engelleme ile ancak 7 kat geri kalıyoruz, cari açık da, enflasyonda böyle düşürülemez!

Mesken abone çatılarında güneş santrallerine yatırımı engelleyen EPDK tariflerinin detayları! Türkiye’de elektrikteki tüketim ve lisansız üretim aynı fiyattan hesaplanıyor. Ancak tüketimde devlet sübvansiyonu olduğu için elektrik halka çok ucuz yansıtılıyor. Yani ortalama toptan elektrik fiyatının dahi yaklaşık dörtte biri mesken abonelerine yansıtılıyor. Buda çatılarda güneşten üretilen enerjinin tüketim fazlasına verilen miktar ile aynı, yani rakam çok düşük ve milyonların yatırım yapmasını engelliyor!

Örneğin yakında sabah gazetesinde çıkan habere göre elektrik faturalarına 2023’de 400 milyar TL devlet desteği oldu. Bu yardım yerine sular üzerine yüzen yada Karapınar gibi yerlere Güneş santrali kurulsaydı, 40 milyon mesken abonesinin yaklaşık 40 yıl elektrik enerjisini bedava karşılardı. Yani müthiş enerji üretilebilirdi.

Yatırımcıların devletten böyle bir destek talebi de yok.
Ancak Milyonların çatılardaki güneş santrallerine yatırım yapabilmesi için devlet alım fiyatlarının adil ve  en azından Türkiye’deki elektrik ortalama toptan fiyatından alınması ve prosedürlerin yukarıda açıklandığı gibi kesinlikle azaltması gerekiyor! Ki devlette bu işten kârlı çıkar, hem onlarca milyar dolar yatırım hem katma değer sağlar hem de daha fazlasına bu enerjiyi satabilir!

Almanya’da bunların dışında batarya sistemlerine  yada tüm çatıyı güneş paneli ile kaplama durumunda extra hibeler veren eyaletler çok. Yani bizdekinin tam tersi, bizdeki tarifelerde ihtiyacın kadar az kur mantığı hakimken, ki bu GES bilimine ve ekonomisine aykırı, Almanya, AB ve diğer gelişmiş ülkelerde daha fazla kurmaya yada tümünü satmaya (bkz. tabloda sağdaki sütunda) görüldüğü üzere teşvik daha fazla!

Bununla beraber Almanya adil paylaşım, yani GİNİ katsayısında ABD’den de daha iyi ve dünyada ve G7 içinde en iyiler arsında. Bundan dolaylıda yukardaki tabloda da görüldüğü üzere Güneş santrali küçüldükçe birim enerjiye (kWh) ödenen miktar artmaktadır. Bunun nedeni ise, bilindiği üzere tesis küçüldükçe birim kW maliyeti artmaktadır. Büyüklerle yaklaşık aynı sürede adil bir şekilde amorti etmesi için küçüklere daha fazla ödeme yapılmaktadır. Bu adil paylaşım tarifeleri de bu etkisini süper bir şekilde gösterdi ve bu tesisler milyonlara kısa sürede yayıldı. Almanya, ABD, Avustralya vb. çok ülkede 3-5 milyon çatı GES var!
 (kaynaklar: EPDK, TEDAŞ, https://www.seia.org/cheatsheet , https://pv-map.apvi.org.au/analyses,  www.ise.fraunhofer.de vb. )