Trump, İsrail’in İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’i öldürme planını veto etti

ABD Başkanı Donald Trump, İsrail’in İran’ın dini lideri Ayetullah Hamaney’i öldürme planını “Henüz bir Amerikalı hedef alınmadı” diyerek engelledi. Tarihi kararın perde arkası, bölgedeki dengeleri değiştirecek nitelikte.

Ortadoğu’da tansiyonun her geçen gün daha da yükseldiği bir dönemde, dikkat çekici bir gelişme Washington’dan geldi. ABD’nin Başkanı Donald Trump, görevde bulunduğu dönemde İsrail’in İran’ın dini lideri Ayetullah Ali Hamaney’i öldürme planını veto etti. Reuters haber ajansına konuşan iki üst düzey Amerikan yetkilisinin açıklamalarına göre, Trump’ın bu kararı almasındaki temel gerekçe, İran’ın henüz Amerikan vatandaşlarını doğrudan hedef almamış olmasıydı.

“Henüz Amerikalı öldürülmedi”

ABD yönetiminden ismi açıklanmayan bir yetkili, konuyla ilgili yaptığı değerlendirmede, “İranlılar henüz bir Amerikalıyı öldürdü mü? Hayır. Onlar yapana kadar siyasi liderliğe yönelik herhangi bir harekete geçmeyi düşünmüyoruz” ifadelerini kullandı. Bu açıklama, Trump yönetiminin dış politika kararlarında belirli bir ‘kırmızı çizgi’ gözettiğini ve doğrudan Amerikan hedeflerine yönelik bir saldırı gerçekleşmediği sürece, en üst düzey suikast planlarını desteklememe yönünde bir tutum benimsediğini ortaya koydu.

İsrail’in Hamaney Planı

İsrail istihbaratının, İran’ın dini lideri Hamaney’i hedef alan suikast planı üzerinde ciddi şekilde çalıştığı ve bu planı hayata geçirmek için ABD’nin bilgisi ve desteğiyle hareket etmek istediği iddia edildi. Ancak bu plan, Trump yönetiminin vetosuyla rafa kaldırıldı. Habere göre, İsrail tarafı, İran’ın bölgedeki etkisini kırmak ve nükleer programını sekteye uğratmak için Hamaney gibi sembolik bir figürün ortadan kaldırılmasının stratejik bir hamle olacağı kanaatindeydi.

Trump’ın Kararındaki İnce Hesap

Donald Trump, başkanlığı döneminde İran’a yönelik sert söylemleri ve bazı askeri operasyonları desteklemesiyle tanınıyor. Özellikle 2020 yılında İran Devrim Muhafızları Kudüs Gücü Komutanı Kasım Süleymani’nin Bağdat’ta düzenlenen bir hava saldırısıyla öldürülmesi, Trump’ın İran politikası açısından dönüm noktası olmuştu. Ancak aynı Trump, Ayetullah Hamaney’e yönelik suikast planına onay vermemeyi tercih etti.

Uzmanlara göre bu karar, Trump’ın rastgele bir saldırganlık değil; daha kontrollü ve stratejik bir yaklaşım benimsediğinin göstergesi. İran’ın ABD vatandaşlarına karşı doğrudan bir eyleme girişmemiş olması, Trump’ın böyle bir suikastı uluslararası hukuk ve diplomasi açısından riskli bulmasına yol açmış olabilir. Ayrıca Hamaney’in öldürülmesi, sadece İran içinde değil, tüm İslam dünyasında büyük bir tepkiye neden olabilirdi.

Olası Sonuçlardan Kaçınıldı

Trump’ın bu planı reddetmesinin bir diğer nedeni de, böyle bir operasyonun İran’la olası bir büyük savaşın fitilini ateşleyebilecek olmasıydı. Hamaney’in öldürülmesi durumunda İran’ın bölgedeki vekil güçleri aracılığıyla ABD üslerine veya müttefiklerine saldırı düzenlemesi, doğrudan bir askeri çatışmayı kaçınılmaz hale getirebilirdi.

ABD’nin eski Başkanı, daha önce de birçok kez “savaş istemediğini” dile getirmişti. Ekonomi ve diplomasi üzerinden İran’ı baskılamayı tercih eden Trump, muhtemelen Hamaney’e yönelik bir suikastın sadece geri tepmekle kalmayıp, dünya genelinde ABD karşıtı tepkileri de artırabileceğini öngörerek bu planı veto etti.

Zamanlama Manidar

Reuters’ın bu haberinin kamuoyuna yansıdığı zamanlama da dikkat çekici. Ortadoğu’da İsrail-İran geriliminin yeniden alevlendiği, Gazze’deki çatışmaların bölgesel bir savaşa dönüşme potansiyeli taşıdığı ve İran’ın nükleer programı konusundaki uluslararası endişelerin tavan yaptığı bir dönemde, bu tür arka plan bilgilerinin sızdırılması, gelecekte atılabilecek adımlar açısından bir mesaj olarak değerlendiriliyor.