İran ve İsrail Arasındaki Gerilim Diplomatik Çıkmaza Girdi

İsrail ve İran arasında tırmanan askeri gerilim, sadece sahada değil, uluslararası diplomasi masasında da ciddi sonuçlar doğurdu. Ortadoğu’daki sıcak çatışmaların gölgesinde, uzun süredir yürütülen İran-ABD nükleer müzakereleri tamamen askıya alındı. Tarafların diplomatik çözüme şu an için kapalı olduğu belirtiliyor.

İran-ABD Nükleer Görüşmeleri Donduruldu

İran’ın nükleer programı üzerine ABD ve Avrupa Birliği öncülüğünde yürütülen diplomatik müzakereler, 2025 yılı başından bu yana kritik bir aşamadaydı. Viyana’da sürdürülen ve zaman zaman uzaktan video konferanslar yoluyla devam eden görüşmelerde taraflar, İran’ın uranyum zenginleştirme programını sınırlaması ve uluslararası denetçilere daha fazla şeffaflık sağlaması konusunda pazarlık yapıyordu.

Ancak İsrail’in İran’a yönelik başlattığı son hava saldırıları ve İran’ın misillemeleri sonrasında, müzakere süreci tamamen durduruldu. ABD Dışişleri Bakanlığı kaynakları, mevcut koşullarda müzakerelerin anlamını yitirdiğini ve taraflar arasında güvenin büyük oranda sarsıldığını ifade etti.

Diplomatik Krizin Temel Sebebi: Güven Bunalımı

Uzmanlara göre, İran ve İsrail arasındaki doğrudan çatışmalar, bölgedeki genel güven ortamını ciddi şekilde zedeledi. İsrail, İran’ın nükleer kapasitesini bölgesel ve küresel güvenlik açısından doğrudan tehdit olarak görmeye devam ediyor. İran ise İsrail’in saldırılarını kendi egemenliğine yönelik açık bir saldırı olarak değerlendiriyor.

Bu karşılıklı güvensizlik ortamında yürütülen nükleer müzakerelerin ilerlemesi zaten oldukça zordu. Şimdi ise askeri çatışmaların yoğunlaştığı bir dönemde, müzakere masasına dönüş ihtimali oldukça zayıfladı.

Uluslararası Toplumdan Endişe

Birleşmiş Milletler (BM), Avrupa Birliği (AB), Çin ve Rusya başta olmak üzere birçok ülke ve uluslararası kuruluş, nükleer görüşmelerin askıya alınmasından büyük endişe duyduklarını açıkladı. Özellikle İran’ın uranyum zenginleştirme faaliyetlerini artırabileceği ve nükleer silah üretimine yaklaşabileceği yönündeki kaygılar artmış durumda.

ABD Başkanı Donald Trump ise yaptığı açıklamada, “Her iki taraf da çatışmaları durdurmalı ve tekrar diplomasiye dönmelidir” çağrısında bulundu. Ancak sahadaki gelişmeler bu çağrıların kısa vadede karşılık bulmasının zor olduğunu gösteriyor.

Yeni Bir Nükleer Kriz Mi Geliyor?

Askeri uzmanlar ve bölge analistleri, nükleer müzakerelerin askıya alınmasının sadece Ortadoğu’yu değil, küresel güvenlik dengelerini de etkileyeceğini belirtiyor. İran’ın nükleer programını hızlandırması halinde İsrail ve Batılı ülkelerden daha sert müdahalelerin gündeme gelme ihtimali masada tutuluyor. Bu durumun yeni bir nükleer kriz yaratabileceği ve bölgede daha geniş çaplı çatışmalara yol açabileceği değerlendiriliyor.

İsrail’in Stratejik Hedefi Ne?

İsrail, İran’ın nükleer kapasitesini tamamen ortadan kaldırmayı temel ulusal güvenlik politikası olarak benimsiyor. Son saldırılarla birlikte İran’ın nükleer tesislerinin önemli bir kısmının hedef alındığı ve tahrip edildiği bildiriliyor. İsrail’in bu stratejisi, aynı zamanda diplomasi kanallarının tamamen tıkanmasına da zemin hazırlıyor.