“Allah Belanızı Versin” Gerilimi: Meclis Kürsüsünde Kürtçe Tartışması

Türkiye Büyük Millet Meclisi (TBMM) Genel Kurulu’nda görüşmeleri süren İklim Kanunu Teklifi sırasında tansiyon yükseldi. DEM Parti İzmir Milletvekili Burcugül Çubuk’un konuşmasını Kürtçe olarak “Xwedê bela bide we” (Allah belanızı versin) sözleriyle bitirmesi, Genel Kurul’da sert tartışmalara yol açtı. Sözlerin muhatabı ve anlamı üzerine başlayan gerilim, farklı siyasi parti temsilcilerini karşı karşıya getirdi.

Kürtçe Söz Meclis Gündemini Karıştırdı

İklim Kanunu Teklifi’nin 5. maddesi üzerine söz alan DEM Partili Burcugül Çubuk, konuşmasını tamamlarken kürsüden ayrıldığı sırada Kürtçe “Xwedê bela bide we” ifadesini kullandı. Bu sözler üzerine TBMM Başkanvekili Pervin Buldan, cümlenin Türkçe karşılığını “Allah belanızı versin” şeklinde Meclis tutanaklarına geçirtti.

AK Parti ve İYİ Parti’den Tepki Geldi

Çubuk’un bu çıkışı üzerine AK Parti Grup Başkanvekili Leyla Şahin Usta söz alarak, “Temiz bir dil kullanmak için hep birlikte çaba göstermeliyiz. Milletin kürsüsünden millete bela okumak kabul edilemez. Sayın vekil bu sözleri nedeniyle özür dilemelidir” dedi.

İYİ Parti Grup Başkanvekili Turhan Çömez ise sözlerin içeriğine ve Kürtçe ifade edilmesine tepki gösterdi. Çömez, “Bu çatı altında bela okuyarak konuşulamaz. Bu ifadeyi sizin tercümenizle öğrendik Sayın Başkan. Anlamadığımız bir dilde bu tür ifadelerin kullanılması kabul edilemez” şeklinde konuştu.

DEM Parti’den Savunma: “Dil Üzerinden Tartışmayı Reddediyoruz”

Tartışmalara yanıt veren DEM Parti Grup Başkanvekili Gülistan Kılıç Koçyiğit, “Anlamadığımız bir dil” ifadesine karşı çıkarak, “Burada önemli olan dil değil, içeriktir. Hatip Kürtçe konuştu ama Türkçesini de söyledi. Esas tartışmamız gereken konunun, ifadenin içeriği olup olmadığıdır” dedi.

Söz konusu ifadeyi açıklamak üzere yeniden kürsüye gelen Burcugül Çubuk ise kastının yanlış anlaşıldığını savundu:

“Benim sözüm doğa katliamı yapanlara yöneliktir. Bu öfkenin anlaşılır olduğunu düşünüyorum. Hiçbir milletvekiline hakaret kastı taşımadım. Ancak bu sözleri geri çekmek gibi bir kaygım da yok.”

Meclis’te 10 Dakikalık Ara

Gerginliğin büyümesi ve milletvekilleri arasında karşılıklı sert sözlerin artması üzerine Meclis Başkanvekili Pervin Buldan birleşime 10 dakika ara verdi.

Tartışmaların Odağında Hem Dil Hem Üslup Var

Olay, Meclis’te yalnızca üslup değil, aynı zamanda anadilde konuşma ve çeviri üzerinden süren hassasiyetlerin de bir kez daha gündeme taşınmasına neden oldu. Bazı vekiller “Kürtçe ifadenin kullanılması”nı eleştirirken, bazıları ise bu durumu demokratik bir hak olarak savundu. Ancak olayın Meclis’e yansıyan yönü, siyaset dilinde nezaket sınırlarının ve kültürel çokluğun nasıl yönetileceği konusundaki fikir ayrılıklarını yeniden gözler önüne serdi.