Orta Doğu’da tansiyon her geçen gün daha da yükselirken, İsrail’den gelen son gelişmeler dikkatleri yeniden bölgeye çevirdi. İsrail genelinde büyük çaplı GPS kesintileri yaşanırken, pek çok bölgede hayat adeta durma noktasına geldi. Okulların geçici süreyle tatil edilmesi, birçok iş yerinin kapılarını kapatması ve halk arasında artan tedirginlik, bölgedeki gerginliği daha da artırdı.
İsrail basını ve uluslararası ajanslardan gelen bilgilere göre, ülkede son günlerde büyük çaplı GPS karışıklıkları (jamming ve spoofing) yaşanıyor. Özellikle başkent Tel Aviv, Hayfa, Kudüs ve kuzey sınır bölgelerinde GPS sistemlerinin işlevsiz hale gelmesiyle birlikte sivil ve askeri alanlarda ciddi sıkıntılar baş göstermiş durumda.
İsrail Savunma Kuvvetleri (IDF) ve savunma kaynaklarına göre, bu kesintiler doğrudan askeri güvenlik gerekçeleriyle uygulanıyor. Özellikle İran, Hizbullah ve diğer bölgesel aktörlerden gelebilecek olası füze ve İHA saldırılarına karşı alınan önlemler kapsamında, İsrail hava sahasında ve çevresinde yoğun elektronik harp faaliyetleri yürütülüyor.
İHA ve füze sistemleri genellikle GPS sinyallerini kullanarak hedeflerine yöneliyor. Bu nedenle İsrail ordusu, bu tür saldırıların yönlendirme sistemlerini bozmak ve etkisiz hale getirmek için GPS sinyallerini karıştırma yoluna gidiyor. Böylelikle düşman İHA’larının ve füzelerinin hedefi şaşırması, rotadan sapması ve etkisiz kalması hedefleniyor.
Ancak askeri güvenlik amacıyla yapılan bu müdahaleler, sivil yaşamı da doğrudan etkiliyor. Özellikle sivil navigasyon sistemlerinde büyük sapmalar yaşanıyor. Tel Aviv ve Kudüs’teki vatandaşlar, Google Maps ve Waze gibi uygulamalarda yanlış konumlarda gösteriliyor; bazı kullanıcıların uygulamalarda kendilerini Beyrut, Kahire ya da bambaşka bölgelerde görmesi dikkat çekiyor.
GPS kesintilerinin yoğunlaşmasıyla birlikte, özellikle hassas bölgelerde eğitim kurumları geçici olarak kapatıldı. Öğrencilerin güvenliği için bazı ilkokul ve liselerde eğitime ara verilirken, üniversitelerde de bazı sınav ve etkinlikler ertelendi.
Ayrıca, büyük şehirlerde birçok iş yeri de çalışanlarını evden çalışmaya yönlendirdi. Özellikle lojistik, ulaştırma, nakliye ve teslimat hizmetlerinde yaşanan karışıklıklar nedeniyle büyük aksaklıklar meydana geldi. Kurye ve teslimat şirketleri, GPS olmadan doğru adreslere ulaşmakta ciddi zorluklar yaşarken, bazı teslimatlar tamamen iptal edilmek zorunda kaldı.
Ulaşım sektöründe ise taksi ve araç paylaşım uygulamaları geçici süreyle hizmet veremez hale geldi. Özellikle Tel Aviv ve Hayfa gibi yoğun trafik akışının olduğu bölgelerde, sürücüler yanlış rotalara yönlendirilme sorunlarıyla karşı karşıya kaldı.
GPS kesintileri sadece karayolu ulaşımını değil, aynı zamanda havacılık sektörünü de doğrudan etkiliyor. Özellikle uçakların iniş-kalkış sırasında kullandığı hassas konumlandırma sistemlerinde GPS büyük önem taşıyor. Kesintilerin yoğunlaştığı saatlerde bazı uçuşların ertelendiği ya da güzergahlarının değiştirildiği bildirildi.
Ancak İsrail Sivil Havacılık Otoritesi, alternatif navigasyon sistemleri ve manuel kontrol prosedürleriyle uçuş güvenliğinin sağlandığını, yolcu güvenliği açısından ciddi bir risk oluşmadığını açıkladı.
GPS kesintileri teknik bir mesele gibi görünse de, halk arasında büyük bir tedirginlik yaratmış durumda. Özellikle bazı sosyal medya kullanıcıları, bu durumun yeni bir savaşın habercisi olabileceğini öne sürüyor. İsrail’de yaşayan vatandaşlar, hükümetten daha şeffaf açıklamalar bekliyor.
Bazı uzmanlar ise, GPS sinyallerinin kasıtlı olarak karıştırılmasının İsrail’in savunma stratejisinin önemli bir parçası haline geldiğini belirtiyor. Özellikle İran ve Hizbullah’ın son aylarda geliştirdiği uzun menzilli insansız hava araçları ve füze sistemleri karşısında, İsrail ordusunun bu tür elektronik savunma tedbirlerini daha sık uyguladığı ifade ediliyor.
İsrail’de yaşanan bu gelişmeler, uluslararası kamuoyunda da yankı buldu. ABD, Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler, bölgedeki tansiyonun daha da yükselmesinden endişe duyduklarını açıkladı. Özellikle İran ile İsrail arasındaki gerilimin büyümesi, tüm Orta Doğu’yu etkileyebilecek geniş çaplı bir çatışmanın önünü açabileceği endişesini beraberinde getiriyor.
Uzmanlara göre, GPS karıştırma operasyonları bu çatışmanın yalnızca başlangıç safhası olabilir. Elektronik harp tekniklerinin artan şekilde kullanılması, savaşların doğasını değiştirmeye devam ediyor. Özellikle enerji tesisleri, iletişim sistemleri ve ulaşım altyapıları, yeni nesil savaşların doğrudan hedefi haline geliyor.
İsrail Başbakanlık Ofisi tarafından yapılan kısa açıklamada, “Güvenlik birimlerimiz, vatandaşlarımızın güvenliğini sağlamak adına her türlü önlemi almayı sürdürecektir. Kamuoyunun paniğe kapılmasına gerek yoktur. Gereken tüm teknik önlemler uygulanmaktadır” ifadelerine yer verildi.
Savunma Bakanlığı kaynakları ise, GPS kesintilerinin ne zaman sona ereceği konusunda kesin bir tarih vermekten kaçındı. Ancak durumun, bölgesel güvenlik tehdidinin seviyesine bağlı olarak sürdürülebileceği ifade ediliyor.
Uzmanlara göre İsrail’de yaşanan bu GPS kesintileri, sadece bölgesel bir güvenlik krizi değil, aynı zamanda teknolojik savaşların ne denli karmaşık bir hal aldığının da göstergesi. Geleneksel askeri çatışmaların ötesinde, elektronik harp, siber saldırılar ve uzay teknolojileri üzerinden yürütülen yeni nesil savaşlar, 21. yüzyılın en büyük güvenlik başlığı olarak öne çıkıyor.
İsrail’in bu stratejik hamlesi, hem kendisini korumaya yönelik bir önlem, hem de gelecekte olası çatışmalarda nasıl bir yol izleyeceğinin ipuçlarını veriyor.