İran’da alınan bu karar, hem ülke içindeki dijital özgürlükleri hem de küresel teknoloji firmalarının bölgedeki faaliyetlerini doğrudan etkileyebilecek nitelikte. Özellikle Elon Musk’ın SpaceX şirketi tarafından geliştirilen ve dünya çapında internet erişimi sağlamayı hedefleyen Starlink sistemi, İran rejimi tarafından “ulusal güvenliği tehdit eden unsurlar” arasında tanımlandı.
suç kapsamına alındı.
Bu sistemleri bireysel düzeyde kullanan kişiler 6 aydan 2 yıla kadar hapis cezasına çarptırılabilecek. Ancak 10’dan fazla cihazla işlem yapanlar için bu süre 5 ila 10 yıla kadar çıkabilecek. Yani sadece bireysel kullanıcılar değil, bu sistemleri dağıtanlar, yayanlar veya ticaretini yapanlar da ağır yaptırımlarla karşı karşıya kalacak.
Yeni yasa sadece internet sistemleriyle sınırlı kalmıyor. İsrail, ABD veya İran’ın “düşman” ilan ettiği ülkeler adına yürütülen herhangi bir istihbarat, operasyon ya da medya faaliyeti, İran Ceza Kanunu’nda yer alan “yeryüzünde bozgunculuk” (efsad fi’l arz) suçu kapsamına alındı.
Bu suç, İran hukuk sisteminde idam da dahil olmak üzere en ağır cezalardan biri olarak değerlendiriliyor.
Yeni düzenleme, İran içinde sosyal medya ya da farklı yollarla içerik üretip bunu “düşman veya yabancı medya kuruluşlarına” gönderen kişileri de hedef alıyor. Özellikle:
yurtdışına gönderilmesi halinde, 2 ila 5 yıl hapis ve ömür boyu kamu görevinden men cezaları verilebilecek.
Yasa, bu suçların olağanüstü hâl, savaş, ulusal güvenlik krizi gibi dönemlerde işlenmesi durumunda cezaların üç katına kadar artırılabileceğini öngörüyor. Bu madde, özellikle toplumsal hareketliliğin yaşandığı dönemlerde rejim karşıtı seslerin bastırılması için devreye alınabilecek bir kalkan olarak değerlendiriliyor.
Daha da dikkat çeken noktalardan biri ise yasanın geriye dönük uygulanacak olması. Yasalaşmadan önce işlenen veya hazırlığı yapılan suçlar da kapsam altına alındı. Bu durumda olan bireylerin, yasanın yürürlüğe girmesinden itibaren 3 gün içinde kendilerini yetkililere bildirmemeleri durumunda aynı yaptırımlara tabi olacakları belirtildi.
Henüz Elon Musk ya da SpaceX tarafından İran’ın bu kararına yönelik bir açıklama gelmedi. Ancak Starlink’in daha önce Ukrayna, Afganistan ve bazı Afrika ülkelerinde sağladığı “alternatif internet” imkânlarıyla, sansüre karşı sembolik bir rol üstlenmesi, Musk’ı bu karar karşısında sessiz bırakmayabilir.
İran’ın bu adımı, ülkedeki dijital izolasyon politikasının derinleştiğine işaret ediyor. Özgür internet erişiminin, yabancı medya ile temasın ve teknolojik bağımsızlığın sistematik biçimde suç sayılması, özellikle genç ve dijital kuşaklar arasında yeni bir iç gerilimin doğmasına yol açabilir.