Görüşmenin ana gündem maddelerinden biri, son dönemde İsrail ile İran arasında yaşanan gerilim ve çatışmalardı. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, bölgedeki durumun giderek daha kırılgan hale gelmesinden duyduğu ciddi endişeyi mevkidaşı Pezeşkiyan’a iletti. Azerbaycan’ın barış ve istikrar yanlısı bir ülke olduğunu vurgulayan Aliyev, özellikle sivil kayıpların yaşanmasından büyük üzüntü duyduğunu belirtti.
Aliyev, çatışmalarda hayatını kaybeden İran vatandaşları için taziyelerini iletti, ölenlere Allah’tan rahmet, yaralılara ise acil şifalar diledi. Aynı zamanda İran-İsrail arasındaki ateşkes sürecinin sağlanmasında gösterilen diplomatik başarı dolayısıyla Mesud Pezeşkiyan’ı kutladı ve bu adımın, sadece İran değil, tüm bölge halkları için umut verici olduğunu ifade etti.
Telefon görüşmesinde sadece bölgesel krizler değil, aynı zamanda Azerbaycan-İran ilişkilerinin geleceği de masadaydı. Her iki lider, son yıllarda ivme kazanan karşılıklı ilişkilerden memnuniyet duyduklarını dile getirdi. İlham Aliyev, Pezeşkiyan’ın daha önce gerçekleştirdiği Azerbaycan ziyaretine atıfta bulunarak, bu temasın ardından iki ülke arasında sağlanan anlaşmaların hayata geçirilmesi için ortak çabaların sürdürülmesi gerektiğini vurguladı.
Pezeşkiyan da görüşmede samimi yaklaşımı ve iyi niyeti nedeniyle Azerbaycan liderine teşekkür etti. Özellikle enerji, ulaştırma, sınır ticareti ve kültürel etkileşim gibi alanlarda daha fazla işbirliği yapılabileceğini ifade etti.
Görüşmenin dikkat çeken bir diğer başlığı ise Temmuz ayında Bakü’de düzenlenecek olan Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (ECO) Zirvesi oldu. Cumhurbaşkanı İlham Aliyev, Pezeşkiyan’a resmi bir davet göndererek, zirveye bizzat katılmasını arzu ettiklerini bildirdi.
Bu zirve, Azerbaycan açısından sadece ekonomik işbirliğini değil, aynı zamanda bölgesel istikrarı ve diyalogu güçlendirme açısından da önemli bir platform olarak görülüyor. Pezeşkiyan’ın zirveye katılması durumunda, İran ile Azerbaycan arasındaki diplomatik ilişkilerin yeni bir seviyeye taşınabileceği değerlendiriliyor.
Aliyev ile Pezeşkiyan arasındaki bu temas, Güney Kafkasya ve Orta Doğu’da yaşanan hassas gelişmelerin gölgesinde gerçekleşti. İsrail-İran gerilimi, Suriye ve Irak’taki istikrarsızlık, ve büyük güçlerin bölgedeki nüfuz mücadelesi devam ederken, Azerbaycan’ın ara bulucu ve barış yanlısı pozisyonu dikkat çekiyor.
İran’da cumhurbaşkanlığı koltuğuna yeni oturan Mesud Pezeşkiyan’ın ise ilk dış temaslarından birini Azerbaycan ile kurmuş olması, Tahran’ın komşularla ilişkileri yeniden inşa etme çabalarının sinyali olarak yorumlanıyor.
İki liderin telefon görüşmesi, bölgesel barışa olan inancı yeniden canlandırsa da, bölgede kalıcı istikrar için ciddi diplomatik adımlar atılması gerekiyor. İlham Aliyev’in çağrısıyla gerçekleşecek Temmuz ayındaki ECO Zirvesi, sadece ekonomik değil, siyasi ve insani açılardan da çok boyutlu mesajlar verebilir.
Gözler şimdi Mesud Pezeşkiyan’ın bu daveti kabul edip etmeyeceğinde. Kabul ederse, Azerbaycan-İran ilişkilerinde yeni bir dönemin başlangıcı olarak tarihe geçebilir. Kabul etmezse, bu durum bölgedeki denge arayışlarını daha da karmaşık hale getirebilir.